Ինչպես է Չինաստանը օգնել Ռուսաստանին կառուցել անօդաչու թռչող սարքերի ամենամեծ գործարանը

Չինական իշխանությունները պնդում են, որ չնայած Ռուսաստանի հետ իրենց «անսահմանափակ գործընկերությանը», նրանք չեն մատակարարում նրան ռազմական տեխնոլոգիաներ, որոնք կարող են օգտագործվել Ուկրաինայի դեմ ագրեսիայի համար։

Սակայն, Bloomberg-ի կողմից խմբագրության կողմից ձեռք բերված փաստաթղթերի վրա հիմնված հետաքննությունը հակառակն է ցույց տալիս։ Գործակալության տվյալներով՝ չինացի գործընկերների մասնակցությամբ և Խաբարովսկում արտադրական հզորությունների օգտագործմամբ ստեղծվել է գործարան, որը դարձել է անօդաչու սարքերի հիմնական մատակարարներից մեկը ռուսական բանակի գործողությունների համար մասամբ օկուպացված Խերսոնի շրջանում։

Պետական ​​ֆինանսավորում ստացող Aerohit ընկերության գործարանը նախատեսում է այս տարի անօդաչու թռչող սարքերի արտադրությունը հասցնել ամսական 10,000 միավորի և ընդլայնել տեսականին ավելի ժամանակակից մոդելներով, գրում է The Moscowtimes-ը։ Bloomberg-ը մի քանի փաստաթղթեր ունի Վելեսի ռազմաճակատ մատակարարման կամ Պաշտպանության նախարարության 2024 թվականի պատվերների վերաբերյալ։

Միևնույն ժամանակ, «Ալաբուգա» հատուկ տնտեսական գոտում գտնվող անօդաչու թռչող սարքեր արտադրող խոշորագույն ռուսական ձեռնարկությունը ամսական արտադրում է մոտ 3000 անօդաչու թռչող սարք (չնայած դրանք ավելի մեծ հարձակողական անօդաչու թռչող սարքեր են՝ մոդիֆիկացված իրանական Shahed, որը Ռուսաստանը օգտագործում է ուկրաինական քաղաքները ռմբակոծելու համար)։ Խաբարովսկում՝ օդանավակայանի հարևանությամբ գտնվող ձեռնարկությունում, արտադրում են բազմաֆունկցիոնալ «Վելես» անօդաչու թռչող սարքեր։ Ընկերության կայքի համաձայն, դրանք «թույլ են տալիս արագորեն դիտարկել տարածքը» և անցկացնել էլեկտրոնային հետախուզություն, քանի որ «ի տարբերություն չինական բարձր արագությամբ շրջանակով FPV անօդաչու թռչող սարքերի մեծ մասի, Aerohit լուծումներն ունեն լրացուցիչ տարածք նոր էլեկտրոնիկայի համար»։ Bloomberg-ին հասանելի մարտյան պատվերի համաձայն՝ 100 «Վելես» վաճառվել է 8 միլիոն ռուբլով։ Ընդհանուր առմամբ, 2022 թվականի վերջից մինչև 2025 թվականի հունիսը փաստաթղթերը ցույց են տալիս, թե ինչպես է Ռուսաստանը կազմակերպել չինական բաղադրիչների և տեխնոլոգիաների գնումներ և քողարկել մատակարարումները՝ օգտագործելով միջնորդներ այլ ոլորտներում, ինչպիսիք են ավիացիոն սննդի մատակարարումը, գյուղատնտեսական և ծովամթերքի փոխադրումը։

Մինչդեռ Ռուսաստանը մինչև վերջերս հետ էր մնում Ուկրաինայից անօդաչու թռչող սարքերի նորարարության հարցում, այս տարի դա սկսել է փոխվել։ Վերջին ամիսներին ռուսական զինված ուժերը զգալիորեն մեծացրել են ուկրաինական քաղաքների հրետակոծության ուժը՝ այժմ մեկ գրոհի ժամանակ օգտագործելով ավելի քան կես հազար անօդաչու թռչող սարք։ Այն սկսել է ակտիվորեն օգտագործել օպտիկամանրաթելային մալուխներով անօդաչու թռչող սարքեր, որոնք դիմացկուն են էլեկտրոնային պատերազմի մեթոդներին։ Հենց նրանց օգնությամբ է, որ 2024 թվականին Պաշտպանության նախարարության հրամանով ստեղծված «Ռուբիկոն» առաջադեմ անօդաչու տեխնոլոգիաների կենտրոնի զորամասը կարողացել է ուկրաինական զինվորականներին դուրս մղել Կուրսկի շրջանից՝ կտրելով մատակարարման ուղիները՝ օդում վերահսկողություն հաստատելով և անընդհատ հարձակումներ իրականացնելով։

Այժմ «Ռուբիկոնը» մարտեր է մղում Կոնստանտինովկայի մոտ, որը Ուկրաինայի զինված ուժերի մատակարարման կենտրոնն է Դոնեցկի շրջանում և որը ռուսական բանակը շրջապատել է երեք կողմից։ Իր հայտնվելով իրավիճակը զգալիորեն փոխվել է ի վնաս պաշտպանների, The New York Times-ին ասել են առաջնագծում կռվող մի քանի ուկրաինացի զինվորներ և դաշտային հոսպիտալում աշխատող ամերիկացի կամավոր Ռեբեկա Մասիորովսկին։

2023 թվականին չինական իշխանությունների կողմից անօդաչու թռչող սարքերի արտահանման սահմանափակումները խստացնելուց հետո, որոշ տեղական ընկերություններ խզել են հարաբերությունները ռուս գործընկերների հետ, իսկ մյուսները, ընդհակառակը, սրել են դրանք, ըստ Bloomberg-ի կողմից ձեռք բերված փաստաթղթերի։

Դեռևս 2022 թվականի աշնանը «Կոմաքս» ընկերությունը (պատկանում է ՊԱԿ-ի նախկին սպա Կոնստանտին Բասյուկին, որը 2022 թվականի դեկտեմբերից ի վեր ռուս սենատոր է օկուպացված Խերսոնի մարզից) բանակցություններ է սկսել Հարբինի հատուկ տնտեսական գոտու և Խաբարովսկի օդանավակայանի հետ՝ ներմուծումը հեշտացնելու համար հատուկ հարկային և մաքսային պայմաններով պահեստ կառուցելու, ինչպես նաև մոտակայքում չինական մասերի և տեխնոլոգիաների օգտագործմամբ անօդաչու թռչող սարքերի արտադրություն կազմակերպելու վերաբերյալ։ Այնուհետև համագործակցությանը ներգրավվել է Հարբինի պոլիտեխնիկական համալսարանը, որն ակտիվորեն համագործակցում է չինական բանակի հետ (որի համար այն ընդգրկվել է ԱՄՆ պատժամիջոցների ցանկում)։