Ստվերային տնտեսության աստիճանն աշխարհում. Ի՞նչ պատկեր է Հարավային Կովկասում. ԻՆՖՈԳՐԱՖԻԿԱ

Մեր մի շարք վերլուծություններում անդրադարձ կատարեցինք Հարավային Կովկասում տիրող տնտեսական իրավիճակին`մասնավորապես, երեք հանրապետությունների՝ Հայաստանի, Ադրբեջանի և Վրաստանի մի շարք առանցքային տնտեսական ցուցանիշներին։

Ներկայացնենք տնտեսության ստվերայնության աստիճանին վերաբերող ամենավերջին տվյալներին։ Նկատի ունենանք, որ ոչ ամբողջ տնտեսական գործունեությունն է հնարավոր լինում հաշվառել, իսկ այն հատվսծը, որը գտնվում է պետական հաշվառումից ու կարգավորումից դուրս, համարվում է ստվերային տնտեսություն։

Վերջինիս առկայությունն ինքնին վտանգավոր է, իսկ որոշակի ծավալների առկայության պարագայում լրջագույն խնդիրներ կարող են ստեղծվել տնտեսական անվտանգության տեսանկյունից։

Վիճակագրությունը փաստում է, որ առկա վերջին տվյալներով՝ 2023թ․ դրությամբ, ստվերում է գտնվում համաշխարհային ՀՆԱ-ի շուրջ 11%-ը։

ՎՏԲ-Հայաստան Բանկը 2,5 անգամ ավելացրել է հաճախորդի վարկային պատմության հիման վրա տրվող վարկերի ծավալը

Աշխարհի թիվ մեկ տնտեսության ՀՆԱ-ի 5%-ը կամ շուրջ $1․4 տրլն  ստվերում է։

Աշխարհում ստվերային տնտեսության ամենաբարձր մակարդակով երկրների եռյակը կազմում են՝

• Սիերա Լիոնեն՝ ՀՆԱ-ի շուրջ 65%-ը,
• Նիգերը՝ ՀՆԱ-ի շուրջ 56%-ը,
• Նեպալը՝ ՀՆԱ-ի 51%-ը։

Տնտեսությունում ստվերի նվազագույն մակարդակով առաջատար 3 երկրներն են. 

• ԱՄԷ-ն՝ ՀՆԱ-ի 2․1%-ը,
• Քաթարը՝ ՀՆԱ-ի 2․2%-ը,
• Բահրեյնը՝ ՀՆԱ-ի մոտ 3%-ը։

Հետաքրքիր է հասկանալ պատկերը մեր տարածաշրջանում․

Մեր տարածաշրջանում, վերջին տվյալների համաձայն, տնտեսության ստվերի մակարդակով առաջին հորիզոնականում է Հայաստանը` ՀՆԱ-ի շուրջ 22։

Երկրորդ հորիզոնականում է Ադրբեջանը` շուրջ 19% արդյունքով։ Իսկ Վրաստանը երրորդ հորիզոնականում է` մոտ 18% արդյունքով։