Ռուսաստանը կարող է կորցնել թուրքական շուկան

Թուրքիան նոյեմբերին մեկ երրորդով կրճատել է ռուսական Urals նավթի ներմուծումը հոկտեմբերի համեմատ՝ արևմտյան պատժամիջոցների խստացման ֆոնին, ինչը թուրքական վերամշակման գործարաններին ստիպել է անցնել այլընտրանքային տեսակի նավթի, հաղորդում են Kpler-ը և LSEG-ը։

Նավերի հետևման տվյալների համաձայն՝ Urals նավթի մատակարարումները Թուրքիա անցյալ ամիս հոկտեմբերի համեմատ նվազել են օրական 100,000 բարելով՝ հասնելով օրական 200,000 բարելի։

LSEG-ի տվյալներով՝ 2022 թվականից ի վեր, երբ ԵՄ երկրները հրաժարվեցին ռուսական էներգամատակարարումից, Թուրքիան դարձել է ռուսական նավթի խոշորագույն գնորդներից մեկը՝ Հնդկաստանից հետո զբաղեցնելով երկրորդ տեղը Urals-ի ծովային ներմուծողների շարքում։

Շուկայի մասնակիցների կարծիքով՝ թուրքական ներմուծման անկումը պայմանավորված է նրանով, որ Lukoil-ի և Rosneft-ի դեմ ԱՄՆ պատժամիջոցները կրճատել են այն մատակարարների թիվը, որոնց հետ կարող են աշխատել թուրքական վերամշակման գործարանները։

Ավելին, 2026 թվականի հունվարի վերջին ուժի մեջ մտնող ռուսական նավթից արտադրված վառելիքի գնման վրա ԵՄ-ի կողմից նախատեսված արգելքը ստիպում է թուրքական ընկերություններին դիվերսիֆիկացնել իրենց հում նավթի մատակարարումները։

Ուրալի մատակարարումների նվազման ֆոնին, ըստ նավերի հետևման տվյալների, Թուրքիան ավելացրել է այլընտրանքային տեսակի նավթի ներմուծումը, այդ թվում՝ ղազախական CPC Blend-ի և KEBCO-ի, ինչպես նաև Իրաքի Բասրայի։

Մասնավորապես, Kpler-ի տվյալների համաձայն, նոյեմբերին Թուրքիան օրական ներմուծել է 105,000 բարել ղազախական CPC Blend, ինչը ամենաբարձր մակարդակն է 2024 թվականի փետրվարից ի վեր։

Ավելին, Ռուսաստանի «Գազպրոմը» քննարկում է գազի պայմանագրերի երկարաձգումը իր թուրք գործընկերների հետ, հաղորդում է TASS-ը՝ հղում անելով փոխվարչապետ Ալեքսանդր Նովակին։

«Գազպրոմը և նրա թուրք գործընկերները կապի մեջ են», — ասել է Նովակը։

2025 թվականի վերջին լրանում են պետական ​​«Բոտաս» ընկերության հետ կնքված պայմանագրերը՝ տարեկան 16 միլիարդ խորանարդ մետր գազ մատակարարելու «Կապույտ հոսք» խողովակաշարով և տարեկան 5.75 միլիարդ խորանարդ մետր գազ մատակարարելու համար «Թուրքական հոսք» խողովակաշարով։

Ռուսաստանը մնում է Թուրքիայի ամենամեծ գազի մատակարարը, սակայն վերջին 20 տարիների ընթացքում նրա շուկայական մասնաբաժինը 60%-ից նվազել է մինչև 37%։

Վերլուծաբանները տեսնում են ռիսկեր, որ Ռուսաստանը կարող է կորցնել իր վերջին խոշոր եվրոպական շուկան, քանի որ Թուրքիան կկարողանա բավարարել իր գազի կարիքների կեսից ավելին մինչև 2028 թվականի վերջը՝ ներքին արտադրության աճի և Միացյալ Նահանգներից ներմուծման աճի միջոցով։