Ռուսական փողը` Եվրոպայի հաղթաթուղթ

Reuters-ը հաղորդում է, որ Ուկրաինան կարող է ստանալ 300 միլիարդ դոլարի ֆինանսավորում՝ առանց ռուսական ակտիվները ուղղակիորեն բռնագրավելու։ Գումարը կօգտագործվի պաշտպանության և բյուջեի դեֆիցիտի ծածկման համար։

Ինչպես իր հոդվածում նշում է Ռոյթերսի սյունակագիր Հյուգո Դիքսոնը, 2022 թվականին Ռուսաստանի կողմից Ուկրաինա ներխուժումից ի վեր արևմտյան քաղաքական գործիչները քննարկում են, թե ինչպես օգտագործել Ռուսաստանի սառեցված ակտիվները։ Եվրոպական հանձնաժողովը աջակցել է միջազգային փորձագետների կողմից առաջարկված փոխհատուցման վարկի հայեցակարգին։

Մեխանիզմը հիմնված է այն սկզբունքի վրա, որ Ռուսաստանը պետք է վճարի վնասի համար։ Ուկրաինան կվերադարձնի վարկը միայն այն դեպքում, եթե Մոսկվան վճարի փոխհատուցում։ Եթե Ռուսաստանը հրաժարվի, վարկը կմարվի։

Պատերազմի սկզբից ի վեր G7 երկրները սառեցրել են Ռուսաստանի Կենտրոնական բանկի մոտ 300 միլիարդ դոլարի ակտիվներ։ Դրանց մեծ մասը պահվում է Բելգիայում։

Ակտիվների լրիվ բռնագրավման գաղափարը հանդիպել է Գերմանիայի, Ֆրանսիայի և Բելգիայի դիմադրությանը։ Հետևաբար, փոխհատուցման վարկը դիտվում է որպես ավելի օրինական այլընտրանք։

Մի տարբերակ ներառում է ռուսական ակտիվների փոխանցումը հատուկ մշակված հատուկ ֆինանսավորման ընկերությանը։ Այն կկարողանա վարկեր տրամադրել Ուկրաինային այն պայմանով, որ մարումը կիրականացվի միայն Մոսկվայի կողմից փոխհատուցումների վճարման դեպքում։

Այնուամենայնիվ, ակտիվների օրինական սեփականությունը կմնա Ռուսաստանին։ Այս մոտեցումը չի համարվում բռնագրավում, այլ պարզապես պահապանի փոփոխություն։

Մեկ այլ մեխանիզմ է երկարաժամկետ ԵՄ պարտատոմսերի գնումը՝ զրոյական տոկոսադրույքներով՝ օգտագործելով ռուսական ակտիվները։ Այդ դեպքում ԵՄ-ն կկարողանա վարկ տրամադրել Ուկրաինային։

Այնուամենայնիվ, այս տարբերակն ավելի բարդ է և կարող է բեռ դառնալ ԵՄ անդամ պետությունների համար, եթե Մոսկվան չկարողանա փոխհատուցում վճարել։ Հետևաբար, SPV տարբերակը թվում է ավելի պարզ և անվտանգ։

Ուկրաինան կարող է ֆինանսավորման պակաս ունենալ արդեն հաջորդ տարվա սկզբին։ ԱՄՆ-ն գրեթե ամբողջությամբ դադարեցրել է օգնությունը, և Կիևին անհրաժեշտ են արագ լուծումներ։

Մասնագետները ընդգծում են, որ որքան շուտ ստեղծվի փոխհատուցման վարկային մեխանիզմ, այնքան ավելի ուժեղ կլինի Ուկրաինայի դիրքը Ռուսաստանի հետ բանակցություններում։

Մոտ 210 միլիարդ եվրոյի ռուսական ակտիվներ սառեցված են ԵՄ-ում։ Եվս 75 միլիարդ եվրո պահվում է դաշինքից դուրս։ Մեծ Բրիտանիան, Կանադան և Ճապոնիան կարող են միանալ նախաձեռնությանը։

Կանադան, որպես G7-ի նախագահ, պատրաստ է քննարկել այս գաղափարը իր գործընկերների հետ: ԱՄՆ-ն ունի ընդամենը 5 միլիարդ դոլարի ռուսական ակտիվներ, սակայն նրա աջակցությունը կավելացնի քաղաքական կշիռ։

Ինչպես նշվում է հրապարակման մեջ, ԵՄ-ն ցանկանում է ամրապնդել իր դիրքերը պատերազմը դադարեցնելու բանակցություններում: Փոխհատուցման վարկը կարող է գործիք լինել դրա համար և ապահովել Կիևի ֆինանսական կայունությունը։

Եթե լուծումը շուտով իրականացվի, ԵՄ-ն կստանա առանցքային դեր հակամարտության կարգավորման գործում։

Ավելի վաղ Financial Times-ը հայտնել էր, որ ԵՄ-ն պատրաստում է Ուկրաինայի համար 170 միլիարդ եվրոյի չափով փոխհատուցման վարկային ծրագիր: Ենթադրվում է, որ Euroclear-ում պահվող սառեցված ռուսական ակտիվները կկազմեն այդ վարկերի հիմքը։