Իրանի և Ռուսաստանի «սև» տանկերային նավատորմը հայտնվել է Չինաստանում

Բրիտանական Financial Times հրատարակությունը հաղորդում է, որ չինական տանկերների «ստվերային նավատորմը», որը աջակցվում է իրանցի փաստաբանների կողմից, ներգրավված է Իրանից, Վենեսուելայից և Ռուսաստանից նավթի փոխադրման մեջ՝ շրջանցելով պատժամիջոցները։

Հրապարակման և ամերիկյան C4ADS ոչ կառավարական կազմակերպության համատեղ հետաքննության համաձայն, նավատորմը ձևավորվել է ոչ ուշ, քան 2019 թվականը՝ իրանցի փաստաբանների և հաշվապահների ջանքերով։ Այդ ժամանակվանից ի վեր այն նավթ է մատակարարում Չինաստան պատժամիջոցների տակ գտնվող երկրներից՝ Իրանից, Վենեսուելայից, իսկ 2022 թվականի աշնանից՝ Ռուսաստանից։

FT-ն ենթադրում է, որ նավատորմը վերահսկվում է անհայտ չինացի շահառուի կողմից, որը թաքնված է Չինաստանում կեղծ ընկերությունների ցանցի, Պանամայում և Բրիտանական Վիրջինյան կղզիներում օֆշորային ընկերությունների, ինչպես նաև ֆինանսական և իրավական ոլորտներում շվեյցարական միջնորդների միջոցով։

Նավատորմը ներառում է ավելի քան 30 նավ. որոշները կատարել են մեկ ճանապարհորդություն, իսկ մյուսները օգտագործվում են մշտական հիմունքներով։ Նավատորմի ընդհանուր արժեքը գերազանցում է 1 միլիարդ դոլարը, իսկ տեղափոխված նավթի ծավալը գնահատվում է 9,6 միլիարդ դոլար։ Դրա մոտ 50%-ը գնացել է Իրան, 25%-ը՝ Ռուսաստան, իսկ ևս 20%-ը՝ Վենեսուելա։ Նավթի գրեթե ամբողջ ծավալը մատակարարվել է Չինաստան։

Նավերի մի մասը և դրանց անվանական սեփականատերերը ենթարկվել են ԱՄՆ երկրորդական պատժամիջոցների՝ Իրանի, Վենեսուելայի և Ռուսաստանի դեմ սահմանափակումները շրջանցելով նավթի մատակարարումներին մասնակցելու համար։

Պաշտոնական Պեկինը հայտարարում է, որ չի ճանաչում ԱՄՆ պատժամիջոցները՝ դրանք համարելով միակողմանի և անօրինական։ Այս մասին հիշեցրել է Չինաստանի արտաքին գործերի նախարարությունը FT-ի համար տված մեկնաբանության մեջ։ Լրագրողների փորձերը կապվել տանկերների պաշտոնական սեփականատերերի հետ ցույց են տվել, որ հասցեները կամ գոյություն չունեն, կամ հանգեցնում են հորինված անձանց։

Հետաքննությունը նաև ընդգծում է, որ Ռուսաստանը, որը իրանական նավթի առաջին ստացողներից մեկն է, ունի իր սեփական ստվերային նավատորմը՝ ավելի քան հազար նավերից։ Այս նավերը պարբերաբար կալանավորվում և ընդգրկվում են պատժամիջոցների ցուցակներում։ 2024 թվականի առաջին կեսի գնահատականների համաձայն՝ ռուսական նավթի արտահանման մոտ 45%-ը իրականացվել է նման նավատորմի միջոցով։