Կրեմլը ցանկանում է Ռուսաստանում ինտերնետը դարձնել Չինաստանի նման

Ռուսաստանի իշխանությունները նոր քայլեր են ձեռնարկում ինտերնետային տարածքի նկատմամբ պետական վերահսկողությունը ուժեղացնելու համար, գրում է The New York Times-ը՝ հղում անելով փորձագետներին և մարդու իրավունքների պաշտպանության կազմակերպություններին։

Նշվում է, որ երկիրը ճնշում է օգտատերերի փորձերը՝ շրջանցելու VPN-ների և այլ գործիքների միջոցով օտարերկրյա ծառայություններին մուտք գործելու արգելափակումը։ Անցյալ շաբաթ նախագահ Վլադիմիր Պուտինը ստորագրել է մի շարք օրենքներ, որոնք ուղղված են նման գործիքների օգտագործումը սահմանափակելուն։

Միևնույն ժամանակ, Ռուսաստանի իշխանությունները շարունակում են սահմանափակել օտարերկրյա թվային հարթակների գործունեությունը։ Մասնավորապես, ամերիկյան ընկերությունների, այդ թվում՝ YouTube-ի ծառայություններին մուտք գործելը դառնում է ավելի դժվար։ Միևնույն ժամանակ, պետությունը ակտիվորեն մշակում է իր սեփական այլընտրանքները, որոնք ավելի հեշտ է կարգավորել և ներքին գրաքննության ենթարկել։

Այդ նախագծերից մեկը պետական մեսենջեր MAX-ն էր։ Սեպտեմբերից այն նախապես կտեղադրվի Ռուսաստանում վաճառվող բոլոր սմարթֆոնների վրա։ Նախատեսվում է, որ հավելվածի միջոցով հնարավոր կլինի ոչ միայն հաղորդագրություններ փոխանակել, այլև մուտք գործել պետական ծառայություններ, կատարել վճարումներ և շփվել կրթական հաստատությունների հետ։ MAX-ն արդեն փորձարկվում է դպրոցներում, որտեղ ուսուցիչները պարտավոր են այն օգտագործել ծնողների և աշակերտների հետ շփվելու համար։

Վերլուծաբանները նշում են, որ նախաձեռնության նպատակն է հնարավորինս շատ քաղաքացիների տեղափոխել պետականորեն վերահսկվող թվային միջավայր: Human Rights Watch-ի հետազոտող Անաստասիա Կրուպեն նշել է, որ Ռուսաստանի իշխանությունները ձգտում են վերահսկել ոչ միայն առցանց բովանդակության բովանդակությունը, այլև ինտերնետի ֆիզիկական ենթակառուցվածքը։

Այսպես կոչված «ինքնիշխան ինտերնետի» հայեցակարգը Ռուսաստանում առաջ է մղվում մի քանի տարի, սակայն դրա ակտիվ իրականացումը արագացել է Ուկրաինայում լայնածավալ հակամարտության սկսվելուց հետո: Նախկինում երկրում արգելված էին Meta (Facebook և Instagram) հարթակները, ինչպես նաև X (նախկինում Twitter) հարթակները, որոնք ճանաչվել էին որպես ծայրահեղական։

Մասնագետները կարծում են, որ այն մոդելը, որին ձգտում է Կրեմլը, շատ առումներով հիշեցնում է չինական WeChat ծառայությունը՝ վճարային գործառույթներով, կառավարական ծառայություններով և ներկառուցված կառավարման համակարգով ունիվերսալ հավելված։