Ռուսական գազի արտահանումը Եվրոպա կտրուկ անկում է ապրել

2025 թվականի հունվար-հուլիս ամիսներին ռուսական «Գազպրոմը» իր մնացած եվրոպական հաճախորդներին մղել է 9.93 միլիարդ խորանարդ մետր գազ, հաշվարկել է Reuters-ը՝ հիմնվելով ԵՄ գազ մատակարարելու համար հասանելի վերջին խողովակաշարի՝ «Թուրքական հոսքի» վիճակագրության վրա։

Անցյալ տարվա նույն ժամանակահատվածի համեմատ, երբ «Գազպրոմը» Եվրոպա էր վաճառում 18.3 միլիարդ խորանարդ մետր, ծավալները գրեթե կիսով չափ կրճատվել են։ Միջին հաշվով, ամեն ամիս եվրոպական շուկա է արտահանվել 1.4 միլիարդ խորանարդ մետր գազ, և եթե այս տեմպը շարունակվի, տարեվերջին «Գազպրոմը» եվրոպական երկրներ կարտահանի ընդամենը մոտ 17 միլիարդ խորանարդ մետր, ինչը կլինի նոր հակառեկորդ 1970-ականների սկզբից ի վեր։

Համեմատության համար՝ 1975 թվականին ԽՍՀՄ-ի կողմից Եվրոպա արտահանվող գազի ծավալը տարեկան կազմում էր 19.3 միլիարդ խորանարդ մետր, իսկ 1980 թվականին՝ Գերմանիայի հետ խոշոր պայմանագրի կնքումից հետո, այն արդեն կազմում էր 54.8 միլիարդ։ Իր գագաթնակետին՝ 2018-19 թվականների նախապատերազմյան տարիներին, «Գազպրոմը» տարեկան 170-180 միլիարդ խորանարդ մետր էր մղում Եվրոպա: Ուկրաինայի ներխուժումից հետո այդ ծավալները նվազել են մինչև 28 միլիարդ խորանարդ մետր 2023 թվականին և 32 միլիարդ՝ 2024 թվականին։

2025 թվականի սկզբից ի վեր «Գազպրոմը» կորցրել է Ուկրաինայի տարածքով տարանցումը: Եվ չնայած «Թուրքական հոսքով» մատակարարումները տարեկան աճել են 7%-ով, դա բավարար չէր փոխհատուցելու տարեկան ավելի քան 140 միլիարդ խորանարդ մետր հզորությամբ ուկրաինական խողովակաշարի բացակայությունը։

Աշխարհի ամենամեծ ապացուցված գազի պաշարները շահագործելով՝ «Գազպրոմը» մնացել է առանց դրանք վաճառելու հնարավորության և ստիպված է կրճատել արտադրությունը: Ռոսստատի տվյալներով՝ Ռուսաստանում գազի արտադրությունը տարվա առաջին կեսին տարեկան նվազել է 3.2%-ով, իսկ հեղուկացված բնական գազը՝ 5.2%-ով։

Անցյալ տարի «Գազպրոմի» արտադրությունը կազմել է 416,19 միլիարդ խորանարդ մետր, որից միայն 355,23 միլիարդը վաճառվել է արտաքին և ներքին շուկաներում: Արդյունքում, ընկերությունը մնացել է մոտ 60 միլիարդ խորանարդ մետր չվաճառված գազով՝ ծավալ, որը համեմատելի է որոշ գազ արտադրող երկրների տարեկան արտադրության հետ (55 միլիարդ խորանարդ մետր ԱՄԷ-ում) և երեք անգամ գերազանցում է, օրինակ, Լեհաստանի տարեկան սպառումը (20 միլիարդ խորանարդ մետր):