Ռուսաստանը մնում է Վրաստանին ավտովառելիքի ամենամեծ մատակարարը

Վրաստանը 2024 թվականին ավտոմոբիլային վառելիքի ամենամեծ ծավալը ներմուծել է Ռուսաստանից՝ ներմուծման ընդհանուր ծավալի 54%-ը, հայտնում է Վրաստանի Մրցակցության և սպառողների իրավունքների պաշտպանության գործակալությունը։

Գործակալությունը միջանկյալ զեկույց է հրապարակել 2024 թվականին շարժիչային վառելիքի շուկայի (բենզին, դիզելային վառելիք) մոնիտորինգի շրջանակներում ձեռք բերված արդյունքների վերաբերյալ։

Զեկույցի համաձայն, ներմուծող երկրների առաջին եռյակում են Բուլղարիան (16,7%) և Ռումինիան (14,7%) Միևնույն ժամանակ, գերատեսչությունը նշել է, որ անցյալ տարի Ռուսաստանից ներմուծումը նվազել է, իսկ եվրոպական վառելիքի տեսակարար կշիռն աճել է։

Ընդհանուր առմամբ, 2024 թվականին 47 տնտեսվարողներ ներմուծել են 1,7 մլն լիտր բենզին և 2,8 մլրդ լարիի դիզելային վառելիք, ինչը 8,2 տոկոսով ավելի է 2023 թվականի համեմատ (1,541,612 լիտր)։

Ներմուծման շուկայի համակենտրոնացման ինդեքսը կազմել է 959, ինչը վկայում է շուկայի ցածր կենտրոնացման մասին: Ներմուծման ընդհանուր ծավալում երեք խոշոր ներկրողների տեսակարար կշիռը կազմել է 44%, իսկ հինգ ներմուծողներիը՝ 62%։
Նաև, ըստ զեկույցի, շուկայում գերիշխող տնտեսվարող չկա վառելիքի ներկրման առումով։ Իսկ խմբային գերիշխող դիրքի առկայության համար անհրաժեշտ բաղադրիչներից մեկը բացակայում է՝ շուկայական մասնաբաժինների տեսքով։

Շուկայի մանրածախ մակարդակում 2024 թվականին 383 ընկերություններ շահագործել են 1238 բենզալցակայան։ Հերֆինդալ-Հիրշմանի շուկայի համակենտրոնացման ինդեքսը կազմել է 1190 միավոր, ինչը շուկայի ցածր կենտրոնացվածության ցուցանիշ է։ Հինգ խոշոր ընկերությունների մասնաբաժինը կազմել է 67,1% (500 գազալցակայան)։

Ընդհանուր առմամբ, գազալցակայաններում վառելիքի գինը ձևավորվում է միանգամից մի քանի գործոնների համակցությամբ՝ մաքսային գին, ակցիզային հարկ, ԱԱՀ, գործառնական ծախսեր և մակնիշներ:
Գործակալությունը նշել է, որ 2024 թվականի հունվար-փետրվար ամիսները բնութագրվել են վառելիքի գների նվազման միտումով։ Մարտից հունիս ընկած ժամանակահատվածում խոշոր ընկերությունների կողմից ներկրվող վառելիքի ինքնարժեքը նույն տարվա հունվար-փետրվարի համեմատ աճել է, համապատասխանաբար աճել են մանրածախ գները։

Հուլիսից սեպտեմբեր ընկած ժամանակահատվածում խոշոր ընկերությունների կողմից ներկրվող վառելիքի արժեքը նույն տարվա մարտից հունիս ընկած ժամանակահատվածի համեմատ նվազել է։ Զուգահեռաբար սեպտեմբերի 23-ից հոկտեմբեր ընկած ժամանակահատվածում նկատվել է մանրածախ գների նվազում, ինչը, գործակալության կարծիքով, կարելի է ուշացած արտացոլում համարել։

Գործակալությունը բենզինի և դիզելային վառելիքի շուկան ռազմավարական է համարում, քանի որ դրա մեծությունն ու ազդեցությունը տարբեր շուկաների, այդ թվում՝ լոգիստիկ գործընթացների վրա:

Շուկայի մշտադիտարկումն իրականացվում է շարունակական հիմունքներով, որը կանխարգելիչ էֆեկտի հետ մեկտեղ նպատակ ունի ապահովել օրենքով նախատեսված պատասխան՝ ընթացիկ մոնիտորինգի արդյունքում մրցակցային օրենսդրության խախտման ռիսկեր հայտնաբերելու դեպքում: