ՀՀ ողջ տնտեսությունը շարունակում է կենտրոնացված մնալ մայրաքաղաքում. Ինչ է փաստում վիճակագրությունը. ԻՆՖՈԳՐԱՖԻԿԱ

 Վիճակագրական կոմիտեն վերջերս հրապարակել է 2023թ․ վիճակագրությունը` տնտեսական ցուցանիշները` ռեգիոնալ կտրվածքով։

Դիտարկենք մարզերի և Երևան քաղաքի  տնտեսության տեսակարար կշիռը Հայաստանի Հանրապետության տնտեսությունում 2023թ․ դրությամբ․

Վիճակագրական տվյալները փաստում են, որ արդյունաբերական արտադրանքի ծավալները 2023թ․ 2022թ․ համեմատ հանրապետությունում աճել են 5%-ով՝ կազմելով ֏2,885․9 մլրդ։ Այս ծավալների մոտ 41%-ն ապահովել է մայրաքաղաք Երևանը։

Նկատենք, որ 2023թ․ 2022թ․ համեմատ Երևանի ունեցած վերոնշյալ մանաբաժինն ավելացել է 6․1 տոկոսային կետով։

 ՀՀ արդյունաբերական արտադրանքի ծավալներում առավելագույն մասնաբաժին ունեցող մարզերն են․

• Սյունիքը՝ 16,5%,
• Կոտայքը՝ 11%,
• Արարատը՝ 9․8%։

Հարկ է նշել, որ 2023թ․ 2022թ․ համեմատ Սյունիքի մարզի մասնաբաժինը կրճատվել է 2․3, Կոտայքում՝ 0․2, և Արարատում 1․4 տոկոսային կետով։

ՀՀ գյուղատնտեսության համախառն արտադրանքի ծավալները 2023թ․ 2022թ․ համեմատ կրճատվել են 7%-ով՝ կազմելով ֏948․3 մլրդ։ Այս ծավալներում զգալի մասնաբաժին ունեցող մարզերն են․

• Արմավիրը՝ 21․8%,
• Արարատը՝ 14․6%,
• Գեղարքունիքը՝ 11․6%։

2023թ․ 2022թ․ համեմատ գյուղատնտեսության համախառն արտադրանքում  Արմավիրի մազրի մասնաբաժինը կրճատվել է 0․2, Արարատում և Գեղարունիքում՝ 0․1 տոկոսային կետով։

Վիճակագրական տվյալները փաստում են, որ շինարարության ծավալները 2023թ․ 2022թ․ համեմատ հանրապետությունում աճել են 14%-ով՝ կազմելով ֏678․5 մլրդ։ Այս ծավալների մոտ 49%-ը ապահովել է  Երևանը։ Նկատենք, որ 2023թ․ 2022թ․ համեմատ Երևանի ունեցած վերոնշյալ մանաբաժինն ավելացել է 5․9 տոկոսային կետով։

Մարզերում ՀՀ շինարարության ծավալներում առավելագույն մասնաբաժին ունեցող մարզերն են․

• Կոտայքը՝ 12․2%,
• Արարատը՝ 7%,
• Սյունքիը՝ 6․6%։

Հարկ է նշել, որ 2023թ․ 2022թ․ համեմատ Կոտայքի մարզի մասնաբաժինը կրճատվել է 0․6։

Սյունիքում՝ 1․4, իսկ Արարատում աճել է 1․2  տոկոսային կետով։

ՀՀ-ում մանրածախ առևտրի ծավալները 2023թ․ 2022թ․ համեմատ աճել են 14%-ով՝ կազմելով ֏1,965․2 մլրդ։ Այս ծավալների մոտ 73%-ն ապահովել է մայրաքաղաք Երևանը։

Նկատենք, որ 2023թ․ 2022թ․ համեմատ Երևանի ունեցած վերոնշյալ մանաբաժինն ավելացել է 1 տոկոսային կետով։

Մարզերում ՀՀ  մանրածախ առևտրի ծավալներում առավելագույն մասնաբաժին ունեցող մարզերն են․

• Կոտայքը՝ 4․9%,
• Արմավիրը՝ 4%,
• Շիրակը՝ 3․9%։

Հարկ է նշել, որ 2023թ․ 2022թ․ համեմատ Կոտայքի և Շիրակի  մարզերում մանրածախ առևտրի ծավալների մասնաբաժինն աճել է 0․1, իսկ Արմավիրի մարզում կրճատվել է  0․2 տոկոսային կետով։ Վիճակագրական տվյալների համաձայն՝  ծառայությունների ծավալները 2023թ․ 2022թ․ համեմատ հանրապետությունում աճել են 19%-ով՝ կազմելով ֏3,134․8 մլրդ։ Այս ծավալների մոտ 86%-ն ապահովել է մայրաքաղաք Երևանը։

Նկատենք, որ 2023թ․ 2022թ․ համեմատ Երևանի ունեցած վերոնշյալ մանաբաժինը ավելացել է 0․1 տոկոսային կետով։ ՀՀ ծառայությունների ծավալներում առավելագույն մասնաբաժին ունեցող մարզերն են․

• Կոտայքը՝ 3․7%,
• Շիրակը՝ 1․9%,
• Արմավիրը՝ 1․5%։

Հարկ է նշել, որ 2023թ․ 2022թ․ համեմատ Կոտայքի մարզի մասնաբաժինն ավելացել է 0․6, Շիրակի մարզինը՝ 0․1 տոկոսային կետով, իսկ Արմավիրի մարզինը չի փոխվել։

Կատարված վերլուծությունը ևս մեկ անգամ հաստատում է այն, որ Հայաստանում ռեգիոնալ զարգացում տեղի չի ունենում։ Փաստացի գրեթե ամբողջ տնտեսությունը Երևանի «ձեռքում է»։ Հավելենք նաև, որ հայտարարվող տնտեսության աճերի հետևում մարզերը չկան, այսինքն`  շարունակվում է Երևանն ամրացնելու քաղաքականությունը՝ ստվերում թողնելով մարզային հնարավորությունները։