ՖԻԶԻԿԱԿԱՆ ԱՆՁԱՆՑ ԵԿԱՄՈՒՏՆԵՐԻ ՀԱՅՏԱՐԱՐԱԳՐՄԱՆ ՓՈՐՁ ՀԱՅԿԱԿԱՆ ՁԵՎՈՎ. ՎԵՐԼՈՒԾՈՒԹՅՈՒՆ

Հայաստանում իշխանությունները հիացած են տնտեսության տարօրինակ աճերով։ Վերջիններս հիմնականում պայմանավորված են արտաքին գործոններով, այլ ոչ թե ներքին գործընթացներով։ Նույնիսկ Վրաստանի ընդդիմությունը ներվրացական քաղաքական բանավեճերում ներկայիս վրացական կառավարությունից պահանջում է ասել` ինչ է անում իշխանությունն այն պարագայում, երբ պատերազմող երկրում՝ Հայաստանում, արձանագրվում են երկնիշ աճեր։

Մյուս կարևոր հրճվանքը վերաբերում է հայկական այսպես կոչված «ժողովրդավարությանը», որի մասին խոսում է աշխարհը։ Այս ամենով հանդերձ` երկրում դեռևս չեն նկատվում էական փոփոխություններ, որոնք համակարգային շրջադարձեր կապահովեն տարբեր ոլորտներում։ Նույնիսկ ավելին, երկիրը 44- օրյա պատերազմի խայտառակ պարտությունից հետո մտել է տարածաշրջանային գերտերությունների խաղերի բարդագույն փուլ։ Այս բոլոր հիմնարար խնդիրները թողած զբաղված ենք տարբեր օրենքներ ընդունելով, որոնց շարժառիթը և հետևանքները խիստ կասկածելի են թվում։

Օրինակ, իշխանությունները որոշել են ֆիզիկական անձանց եկամուտների հայտարարագրման համակարգ ստեղծել։ Հարց է առաջանում՝ ինչո՞ւ հիմա։ Արդյո՞ք առավել կարևոր խնդիրներ չունենք լուծելու։

Վերադառնալով իշխանությունների առաջադրած օրենքին` պետք է փաստենք, որ բնակչության եկամուտների համատարած հայտարարագրման փորձ ունեն երեք երկիր՝ Շվեդիան, Նորվեգիան և Կանադան։

Այս երկրներում մեկ շնչի հաշվով եկամուտների մակարդակն էականորեն գերազանցվում է Հայաստանի նմանատիպ ցուցանիշին, բացի այդ, երկրում առկա է բարձր մակարդակի կառավարման և բիզնես միջավայր․

Գծապատկեր 1․ Կառավարման և բիզնես միջավայրը նկարագրող մի շարք ցուցանիշների մակարդակը Շվեդիայում, Նորվեգիայում և Կանադայում 2021 թ․-ին

Վերը բերված բոլոր ցուցանիշները տատանվում են [-2,5; 2,5] միջակայքում։ Որքան փաստացի ցուցանիշը մոտ է 2,5-ին, այնքան իրավիճակը դրականորեն է զարգանում տրված ուղղությամբ։ Նկատենք, որ պետական կառավարման որակը Շվեդիայում, Նորվեգիայում և Կանադայում կազմել են համապատասխանաբար 1,75, 1,64 և 1,62։ Երկրներում առկա են օրենքի գերակայության լուրջ հիմքեր, իսկ քաղաքական կայունությունը բարձր է։

Նայենք իրավիճակը Հայաստանում․

Գծապատկեր 2․ Կառավարման և բիզնես միջավայրը նկարագրող մի շարք ցուցանիշների մակարդակը Հայաստանում 2021 թ․-ին

Հայաստանը համեմատել վերոնշյալ երեք երկրների հետ պարզապես անիմաստ է։

2021 թ․-ին պետական կառավարման որակն արձանագրել է ընդամենը 0,15, օրենքի գերակայությունը՝ -0,1, կառավարության արդյունավետությունը՝ -0,25։

Այսպիսով, մեր կարծիքով ֆիզիկական անձանց եկամուտների մեջ «քիթը խոթելուց» առաջ, միգուցե ժամանակն է մտածել արմատական փոփոխությունների մասին։ Մասնավորապես, Հայաստանում ապահովել եկամուտների շվեդական, նորվեգական և կանադական որակ, իսկ կառավարման և բիզնես միջավայրի մի շարք ցուցանիշներով ապահովել բարձր արդյունքներ։